Miejskie papużki
Niemałym
zaskoczeniem dla osób przybywających do Londynu jest widok dziko żyjących w
mieście papug. W pierwszym momencie szybko przelatujący ptak o kolorze intensywnie zielonym może wydać się złudzeniem optycznym, bo tak mało
prawdopodobna wydaje się obecność papug na wolności w umiarkowanie ciepłym
klimacie i do tego w zatłoczonym mieście. Tym bardziej, jeśli spotka się ich
całą gromadę! A jednak często można je napotkać w parkach i na zielonych
skwerach, których w Londynie jest sporo oraz na mniej zatłoczonych peryferiach.
 |
| 5 papużek z gromady żyjącej w Kensington Gardens |
Widok jest naprawdę niesamowity,
bo ptaki te są dość duże i wyróżniają się na tle innych. Dorosły osobnik
osiąga długość ciała od 38 do 42 cm (wraz z dziobem, który ma około 2 cm) plus
ogon do 25 cm. Ich cechą charakterystyczną jest upierzenie w różnych odcieniach koloru zielonego z dodatkiem żółtego i szarości, niebieski ogon, czerwony dziobek, czerwona obwódka oczu i zielono-różowa
obróżka wokół szyi. Pierścień ten pojawia się u papużek w okolicy drugiego roku życia.
Dorosłe samce ozdobione są intensywną obręczą, podczas gdy samice mają jej bledsze odcienie.
Papużki żyjące dziko
w Wielkiej Brytanii przez ornitologów określane są jako hybrydowa populacja
dwóch podgatunków azjatyckich aleksandretty
obrożnej: Psittacula krameri manillensis i Psittacula krameri
borealis. Po angielsku nazywane są ringed
parakeet. W naturalnym środowisku żyją m. in. w Afganistanie, Pakistanie,
Bangladeszu, Nepalu, Indiach i na Sri Lance.
Do Europy sprowadzano
je na przełomie XIX i XX wieku, kiedy modne stało się udomowianie papużek i trzymanie
ich w klatkach. Na wolności rozprzestrzeniły się na wiele krajów i żyją np. w Portugalii, w Hiszpanii i we Włoszech.
W 2015 roku odnotowano pierwszy dziki wylęg w Polsce w miejskim parku w Nysie w
województwie opolskim.
 |
| Papużka z Nysy |
Pomimo pochodzenia
papużek z terenów o klimacie zwrotnikowym, zdołały zaadoptować się nie
tylko do europejskich zim, ale także do innego ekosystemu, a mianowicie do
życia w niezwykle ruchliwym mieście. Papugi wspaniale ubarwiają Londyn, choć
potrafią być uciążliwe ze względu na ich wrzaskliwy głos.
Skąd papugi wzięły się w Londynie?
Co zaskakujące, w Anglii pierwsze
żyjące dziko papużki zaobserwowano już w 1855 roku w Norfolk.
Jako że długo nie była znana przyczyna ich ekspansji na Londyn i jego jego okolice, to powstało
na ten temat kilka teorii.
Jedna z nich mówi, że tak liczna populacja jest wynikiem ucieczki papużek podczas przyjęcia
świętującego zakończenie prac na planie filmowym w oddziale Ealing Studios, gdzie
kręcona była “Afrykańska królowa” w 1951 roku.
Krąży też historia, że Jimmy Hendrix
wypuścił na wolność parkę o imionach Adam i Ewa w latach 1960', ale informacja o
tym po raz pierwszy pojawiła się dopiero w 2005 roku, zatem należy uznać ją za plotkę.
Faktem jest, że kilka papużek uciekło
z jednego ze sklepów zoologicznych w 1970 roku.
Wiele papug uwolniło
się ze zniszczonej ptaszarni podczas Wielkiej Burzy w 1987 roku.
Do powyższych czterech
najbardziej rozpowszechnionych domysłów ekspansji papug na Londyn można dodać panikę, w wyniku której
nastąpiły celowe uwolnienia papug w latach 1929-1931 i w 1952. Powodem była ornitoza,
nazywana też papuzią gorączką, papuzią grypą i papuzicą. Jest to zakaźna
choroba śmiertelna dla różnych ptaków, a także dla ludzi.
Biostatystyk Dr Steven
Le Comber wraz z zespołem badawczym przeanalizował dane do 2018 r., aby potwierdzić lub obalić najbardziej popularne tezy dotyczące
pochodzenia dzikich papużek w Londynie. Geoprofilowanie danych
wykazało jednak, że rozprzestrzenianie się ptaków nie rozpoczęło się w żadnym z
konkretnych miejsc i nie w jednym czasie. Najbardziej przyziemnym wyjaśnieniem okazuje się uwalnianie
papużek z niewoli w różnych miejscach celowo lub przypadkowo, a ich suma wpłynęła na stan obecny.
Papużki na wolności rozprzestrzeniły
się na całą stolicę i na hrabstwa ościenne. Ostatnie dane potwierdzają
zarejestrowanie papużek w całej Anglii. Ich liczba stale rośnie. Ich twierdzą i miejscem, gdzie jest
ich największe zagęszczenie, jest Londyn.
 |
| Zagęszczenie aleksandretty obrożnej w Wielkiej Brytanii |
Wiele papużek żyje w
Kensington Gardens. Niektórzy celowo przychodzą w pobliże krzewów niedaleko
pomnika Piotrusia Pana i czekają z jabłkiem lub ziarnami w dłoni na te mało
lękliwe ptaki, by móc przyjrzeć się im z bliska. Warto, bo są naprawdę piękne. Dodatkowo poczucie dotyku nóżek dzikiego ptaszka na własnej dłoni jest niesamowitym doświadczeniem i dowodem jego zaufania do człowieka.
Ochrona papug w Zjednoczonym Królestwie
Wypuszczanie na wolność udomowionych egzemplarzy jest nielegalne.
Na mocy Ustawy o
Ochronie Dzikiej Przyrody z 1981 roku papużki obrożne są
chronione. Mogą być jednak odstrzeliwane lub odławiane na podstawie krajowych, czasowych pozwoleń publicznie ogłaszanych przez odpowiednik naszego Ministerstwa Środowiska. Na jego podstawie użytkownicy gruntów mogą w sposób humanitarny zabijać papugi, niszczyć ich gniazda i jaja w celu ochrony upraw i zbiorów oraz "ochrony innego dzikiego ptactwa, flory i fauny".
Nie można jednak tego robić w przypadku uciążliwości tych ptaków wobec ludzi i ich mienia, np. powodem zabicia nie może być nadmierny hałas czy uszkodzenia domu lub samochodu. Aczkolwiek w przypadku poważnych zagrożeń można aplikować o indywidualne zezwolenia.
Rządowy dokument pozwolenia zawiera jeszcze ciekawą informację, a mianowicie ptaki zabite na jego podstawie można zjeść, ale zabronione jest handlowanie ich mięsem.
Choć papużki obrożne są konkurencją dla mniejszych gatunków w zakresie poszukiwania żywności (ze względu na swoją wielkość i liczebność), to nie są pozbawiane naturalnych wrogów - ptaków drapieżnych, które w pewnym zakresie ograniczają ekspansję papug.
Warto polubić profil
Nietypowy Londyn na Facebooku (<- kliknij link)
gdzie jest jeszcze więcej ciekawostek!
-----------------------------------
Źródła:
1. “Crime
Investigation Tool Reveals Origins Of UK’s Feral Parrots”, www.forbes.com,
2018
2. Hasło
“Ring-necked parakeet”, strona internetowa The Royal Society for the Protection
of Birds (Królewskie Towarzystwo Ochrony Ptaków), www.rspb.org.uk
3. Artykuł
“Kolonia papug w Nysie ma się dobrze. Zima im nie zaszkodziła”, Krzysztof Strauchmann,
strona internetowa Nowej Trybuny Opolskiej nto.pl, 2018
4. Hasło
“Aleksandretta obrożna”, pl.wikipedia.org
5.
Hasło “Feral parakeets in Great Britain”, en.wikipedia.org
6. "General Licence
To kill or take certain species of wild birds to
conserve wild birds and to conserve flora and
fauna
WML-GL34", Department of Environment, Food & Rural Affairs, 2020
7. "General Licence
To kill or take certain species of wild birds to
preserve public health or public safety
WML-GL35" Department of Environment, Food & Rural Affairs, 2020
8. "General Licence To kill or take certain wild birds to prevent serious damage of livestock, foodstuffs for livestock, crops, vegetables, fruit, growing timber, fisheries or inland waters WML-GL36" Department of Environment, Food & Rural Affairs, 2020