 |
| Fragment "Matilda" pracy street art autorstwa Jim Vision @jimvision i Martin Bundsen @martinbundsen na Grey Eagle Street, Londyn |
Przyzwyczajeni jesteśmy do tego, że sztukę możemy podziwiać na wystawach, w galeriach i w muzeach. Ale wartościowe prace można zobaczyć też wprost na ulicy jako malunki na murach i ścianach budynków. Mają one niezwykle długą tradycję, o czym świadczą rysunki naskalne sprzed kilkudziesięciu tysięcy lat.
W Londynie jest wiele miejsc, gdzie można obejrzeć ciekawe murale, ale to East End, a szczególnie rejon Shoreditch z ulicami Brick Lane, Rivington Street i okolicą King John Court jest specyficzną galerią sztuki. Jest tam ogromna liczba malowideł zlokalizowanych nawet jeden przy drugim. Pośród ogromu prac lepszych i gorszych oraz aktów wandalizmu wyjątkowe prace wybijają się ponad przeciętność i ubarwiają szare ulice. Obrazy w tej "galerii" nie są oprawione w zdobione ramy, a otoczone są jedynie przez cegły i tynk. To nie oznacza jednak, że nie są wartościowymi pracami.
 |
| Street art na Hanbury Street, Londyn Na górze po lewej: argentyński artysta Martin Ron @ronmuralist. Mural przedstawia strażnika Pałacu Buckingham (w specyficznej czapie) ćwiczącego capoeirę po służbie. Po prawej: tajemniczy, belgijski artysta ROA @roa_archive, który stworzył setki murali zwierząt na całym świecie. W 2020 r. w Australii odbyła się wystawa jego prac w tematyce zagrożenia zagłady środowiska oraz wydano album z jego pracami. U dołu: Senzo Nhlapo @senzart911 |
East End nie był ciekawym kierunkiem dla turystów aż do lat 1990’. Nawet przeciętny londyńczyk
nie zapuszczał się w te rejony, ponieważ były znane jako slumsy. East End charakteryzował się (głównie w XIX wieku) skrajną biedą, przeludnieniem, chorobami
i wysoką przestępczością. Położony jest na wschód i północny wschód od dawnych murów City. To tam tłumnie napływali imigranci z mniejszych miejscowości w
kraju i spoza niego (głównie protestanci z Francji w XVII w., irlandzcy tkacze,
Żydzi pomiędzy XVII a XIX w., muzułmanie na początku XX w. i potem ludność z
Bangladeszu).
 |
| Symbol wielokulturowości Shoreditch, praca street art Brytyjczyka o pseudonimie STIK @stik na Pricelet Street, Londyn. Zaczynał on właśnie w tym rejonie, a dziś maluje murale w innych krajach Europy, w Azji i w Ameryce. Na skwerze Hoxton Square jest rzeźba tworzonych przez niego charakterystycznych postaci. |
Graffiti powstawało między innymi jako wyraz buntu, było manifestacją poglądów i komentarzem do sytuacji społeczno-politycznej. Weszło na stałe w krajobraz ulicy.
 |
| Street art SCARY, czyli przerażające. Autor Ben Eine (Benjamin Flynn) @einesigns, Rivington Street, Londyn |
 |
| Komentarz polityczny dzisiejszych czasów w formie muralu, praca artystów @ante_ltd oraz @samsuremusic, Fashion Street, Londyn |
Z biegiem lat rejon ten się
zmieniał, a malowanie na murach przeszło na wyższy poziom jakości, estetyki i
artyzmu. Street art, czyli sztuka uliczna cieszy się dziś dużą popularnością. Stała
się tak atrakcyjna, że wykorzystywana jest nawet przez firmy jako oryginalna reklama.
Przez to też sztuka ta staje się komercyjna.
 |
| Reklama browaru na Hanbury Street, Londyn |
Londyn jest swoistym must have, koniecznością dla artystów z całego
świata, ponieważ pojawienie się ich dzieła w tej metropolii jest potwierdzeniem
światowej jakości, szczególnie dla początkującego twórcy.
 |
| Praca street art duetu Un Kolor Distinto @unkolordistinto z Chile, który tworzą: Sammy „Jekse” Espinoza i Cynthia „Cines”. Chicksand Street, Londyn |
W rejonie Shoreditch można
zobaczyć prace świetnych artystów, których dzieła wystawiane są też w galeriach
i na wystawach w szerokim świecie. Kariery wielu z nich rozpoczynały się
malowaniem na murach ulicy. Niejeden jest absolwentem uczelni artystycznej.
 |
Francuz Thierry Noir @thierrynoir zaczynał od malowania na murze berlińskim, a obecnie jego specyficzne „hipki” prezentowane są na wielkoformatowych ekranach m. in. w Tokio, Moskwie i w centralnym Londynie. Na wiele jego prac można natknąć się w Shoreditch, nawet w bocznych uliczkach. Zdjęcie z lewej strony - Holywell Lane, Londyn Z prawej: zdjęcie na instagramowym koncie artysty z ogromnym ekranem w Hong Kongu. |
 |
| Street art na Hanbury Street, Londyn, autor Shepard Fairey @obeygiant z USA, który stworzył markę odzieżową OBEY (litery na dole to wandalizm). Jedna z jego prac jest nawet w Victoria & Albert Museum. Znany jest ze stworzenia portretu Baracka Obamy w stylu pop art, który używany był w kampanii prezydenckiej w 2008 r. |
 |
| C215, czyli Christian Guémy portretuje szczególnie ludzi ulicy i tych, którzy bywają samotni w społeczeństwie: sieroty, starców, imigrantów, bezdomnych. Oraz swoją córkę. Inne swoje prace zostawił już w rodzimej Francji, w USA, Izraelu, Rosji i... Warszawie. Jego prace wystawiane są w galeriach. Brick Lane, Londyn. |
Co wpływa na popularność danej pracy street art:
- kreatywność (podstawa!),
- wielki format,
- unikalny, oryginalny styl (niektóre prace nie wymagają podpisu, a autor i tak jest wiadomy),
- estetyczny lub intrygujący efekt wizualny,
- wpasowanie w ukształtowanie powierzchni (wykorzystanie kształtu ściany i wad powierzchni, np. uszkodzenia tynku do wkomponowania konkretnego kształtu),
- dobranie odpowiedniego nośnika farby do podłoża (pędzel nie sprawdza się na mocno chropowatej powierzchni, dlatego głównie używane są spraye),
- przekaz!
 |
| Amerykański artysta Kai @kaiart swoją sztuką przedstawia uniwersalne ludzkie wartości. Z lewej strony - Rivington Street, Londyn Z prawej - zdjęcia na instagramowym koncie artysty z muralem w Miami, USA |
 |
| Street art na Shoreditch High Street, Londyn Autor: Otto Schade "Osch" @otto_schade, chilijski artysta i architekt mieszkający w Londynie. Jego prace wystawiane były w wielu krajach na świecie. |
 |
| Street art na Commercial Street, Londyn Autor: Dan Kithener @dankithener zafascynowany Japonią Swoje prace namalował już w wielu miastach Wielkiej Brytanii oraz m. in. w USA, we Włoszech, w Dubaju, na Cyprze, w Hong Kongu |
 |
| Street art na Redchurch Street, Londyn David Speed @davidspeeduk nie tylko maluje charakterystyczne różowo-czarne zwierzęta, ludzkie twarze i czaszki, ale jest też współautorem biznesowych podcastów dla artystów "Creative Rebels", wysoko notowanych na iTunes |
 |
| Street art na Shoreditch High Street, Londyn Autor: Alo (Artistide Loria) @alo_art to Włoch mieszkający w Londynie Jego specyficzne prace są też w Nowym Jorku, Berlinie i Paryżu. Na stałe współpracuje z londyńską Saatchi Gallery |
 |
| Soczysty mural Polaka znanego jako Woskerski @woskerski na Redchurch Street, Londyn |
 |
| Street art na Henage Street, Londyn Autor: Phlegm @phlegm_art. Jego surrealistyczne ilustracje są niedopowiedzianą historią - każdy rysunek jest częścią narracji, która rozciąga się na cały świat: są m. in. w Norwegii, w Kanadzie, w USA, w Szwajcarii, w Polsce, we Włoszech, na Sri Lance, w Australii |
 |
| Street art na Commerial Street, Londyn Francuzka ZABOU @zabouartist maluje czarno-białe postaci na kolorowym tle. Tak ubarwia wiele miast na świecie. |
Jedną z cech charakterystycznych
street artu jest też tymczasowość. To
oznacza, że niektóre murale prezentowane w tym artykule już jutro mogą nie
istnieć, bo albo będą przemalowane przez tego samego artystę, albo zamalowane
przez właściciela budynku, albo znikną pod innymi (bywa, że słabszymi) pracami
lub aktami wandalizmu.
 |
| To samo miejsce w 2017 i 2021 roku. Boczna ulica Brick Lane, Londyn |
 |
| Mural autorstwa artysty Jim Vision @jimvision (tego samego, którego praca jest zdjęciem tytułowym tego artykułu) będący memoriałem tzw. Króla Bacon Street - człowieka szanowanego w swojej okolicy, a został zniszczony przez wandali. Bacon Street, Londyn |
Street art jest tematem
kontrowersji ze względu na jego nielegalność.
Bo malowanie na murach w przestrzeni publicznej jest w Wielkiej Brytanii, tak
jak i w Polsce, nielegalne i uważane za niszczenie mienia. Oczywiście, o ile
nie uzyska się zezwolenia od właściciela budynku lub lokalnych władz.
Z tego też względu Banksy raczej
nie ujawni się, ponieważ groziłoby mu nawet dwa lata pozbawienia wolności.
 |
| Banksy @banksy - praca street art w ogródku piwnym pubu Cargo przy Rivington Street, Londyn (refleksy powstają z powodu pleksy zabezpieczającej dzieło) |
Banksy ma również problem z
zastrzeżeniem praw autorskich, bo na dokumencie zatwierdzającym musi widnieć
imię i nazwisko. Dlatego mimo że jego praca 'dziewczynka z balonikiem' stała się już powszechnie znanym symbolem, to zarabiają jednak na nim inni. Tak
samo, jak na wszelkich nieautoryzowanych przez artystę wystawach.
 |
| Bluza z nadrukiem pracy Banksy'ego w Spitafields Market na Shoreditch |
Aby uniknąć srogich kar niektórzy artyści zostawiają swoje prace w formie papierowych
naklejek, które można zmyć.
 |
| Papierowa praca Francuza o pseudonimie Aydar @a_ydar King John Court, Londyn |
Niezwykle estetyczne murale realizowane są za sprawą Global Street Art Agency. Organizowane są również festiwale, podczas których artystom udostępniane są powierzchnie do malowania w różnych częściach miasta.
 |
Mural z Romeo i Julią powstał w miejscu, przy którym w 2008 r. archeolodzy znaleźli w gruncie pozostałości jednego z pierwszych teatrów w Londynie - The Theatre. Działał on w drugiej połowie XVI w., a pracował w nim William Shakespeare. New Inn Broadway, Londyn |
 |
| Kilka murali obok siebie malowanych przez 8 par artystów na rogu New Inn Yard i King John Court, Londyn |
 |
Z lewej - mural przy New Inn Yard, Londyn. Z prawej - wywietrzniki przy The Leadenhall Building (Cheesegrater) w City ozdobione w ramach London Mural Festival. Autor: artysta o pseudonimie DRT @drtlondon (wieżowce na zdjęciu lewym: Sam Kerridge @samtkerridge) |
Warto wybrać się na spacer po Shoreditch, ponieważ wspaniałe prace pokazane w tym artykule to jeszcze nie wszystkie, jakie można tam znaleźć. W okolicy tej można trafić też na ciekawe i inspirujące artystyczno-kulinarne targowiska oraz… spotkać twórców street artu przy pracy.
 |
| Efekt końcowy (na górnym zdjęciu - z instagramowego konta artysty) oraz Tizer @tizerid podczas tworzenia tej typograficznej pracy, Shoreditch, Londyn |
Wszystkie powyższe zdjęcia zostały wykonane w lipcu 2021 r.
Warto polubić profil
Nietypowy Londyn na Facebooku (<- kliknij link)
gdzie pojawia się jeszcze więcej ciekawostek!